Amanvermez Avni

Türk edebiyatı, çağdaş çizgiye yönelişinin ilk zamanlarından itibaren gerek öykünmeyle gerek uyarlamalarla Batı’daki esaslı eserlerin örneğini kendi içinde de vermeye çalışmıştır. Her yerde, her alanda görülen bu “yenileşme” çabası, halkı eğitmede birincil araç niteliğinde olan “söz”de yani edebiyatta da görülmüştür. Bu anlayışla Şinasi’den başlayarak bir yenilikler silsilesi edebiyatın yönünü Batı’ya yöneltmiştir. Bu düsturla kaleme alınan eserlerde sorgulama, mücadele ve analitik düşünce öne çıkmıştır. Ebussüreyya Sami de bu anlayışla hareket ederek “Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni” olarak adlandırdığı bir dedektif tipini ortaya çıkarmıştır. Birkaç öykü dışında genellikle İstanbul’da geçen öykülerden oluşan dizide, polisiye olayların yanında şimdi hayatımızda olmayan İstanbul’un önemli mekânlarını da görürüz. Neredeyse her milletten insanın yaşadığı hayal gibi bir İstanbul önümüze çıkar. Avni kararlı ve tuttuğunu koparan bir dedektiftir. “Dünya bizim için yeterince büyük. Hayaletlere ihtiyacımız yok.” diyen Sherlock Holmes gibi hiçbir şeyin gizli kalmaması için savaşır ve bu uğurda defalarca canını da tehlikeye atar.