Voltaire ve Aydınlanma

Voltaire`i duyamamış olamazsınız. Candide`den başlayarak, O`nun kimi eserlerini okumuşsunuzdur da belki. Hele şu sözlerini mutlaka hatırlayacaksınız: ``Söylediklerinizin hiçbirinde, sizinle aynı düşüncede değilim; ancak, onları söyleme hakkınızı ölünceye değin savunacağım.`` Voltaire`in, bir açağa adını veren, XVIII. yüzyılın bu büyük Fransız düşünür ve yazarının, o çok boyutlu eserinde günümüze kalan mesaj ne? Şu: Başta inanç ve fikir özgürlüğü olmak üzere, özgürlükler için mücadele; Akıl, adalet, insan hakları ve hoşgörülü için mücadele; Karanlıkçılığa, bağnazlığa ve yobazlığa karşı mücadele! Bu sonuncular için ``Alçağı eziniz!`` diye haykırıyordu. Bugün de süren bu kavgaya, kalemini kahkahayla da silahlandıracak ilk keskin ivmesini kazandıran o` dur. Bir `davaya bağlı`` aydın tipinin ilk örneği de! Zola` ların, France` ların, Satre` ların öncüsü... Voltaire` i unutursak, özgünlüklerimize layık olamayız.? Paul Valery, ondan söz ederken, ``Voltaire yaşıyor, Voltaire devam ediyor, alabildiğie günceldir o`` diyordu bir yarım yüzyıl önce. Günümüzde daha da geçerlidir bu değerlendirme. Çünkü ``alçak`` daha da pervasız günümüzde. Okuyunuz göreceksiniz...