Vahidî Tecaribü’l-İnsan [İnceleme-Metin-Açıklamalar-Dizin]

16. yüzyılda Vahidi tarafından kaleme alınan Tecâribü'l-İnsân, nasihat-name türünde kaleme alınmış bir eserdir. Peygamberlerden filozoflara, devlet adamlarından sûfilere kadar çeşitli şahsiyetlerin kırk adet öğüdünü içeren eser, sistematik yapısı itibariyle benzerlerinden ayrılır.Öğütler; dünyanın her yerinde farklı şekillerde insanlara aktarılan, ahlâki yönden ideal insan tipini oluşturmaya ve kişinin eksik yönlerini tamamlamaya çalışan evrensel mesajlar olarak tanımlanabilir. Kutsal kitapların ve hikemî metinlerin içeriklerine bakıldığında insanı ahlâki yönden iyi ve ideal bir zemine yöneltme çabasının varlığı görülür. Bu kitabın konusu olan Tecâribü'l-Insan da benzer amaçlarla yazılan nasihat-nâmelerden biridir.Bu çalışmada, Tecâribü'l-İnsân içerik ve yapı açısından ele alınarak benzer eserlerle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Eserin müellifine, türüne ve üslubuna dair kapsamlı değerlendirmelerin yanı sıra eserin el yazması nüshaları tanıtılmış ve iki nüshadan hareketle tenkitli metni hazırlanmıştır. Nasihat-name literatürü bağlamında önemli bir referans olan Tecâribü'l-İnsân, ahlâkî öğretilerin birey ve toplum üzerindeki etkilerini anlamak ve klasik Türk edebiyatınin nasihat-name geleneğine dair daha derin bir perspektif kazanmak isteyenler için değerli bir kaynaktır. Çalışma hem literatüre katkı sağlamak hem de bu türün tarihî ve edebî boyutlarını daha iyi kavramak isteyen okuyuculara rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.