Üniversite Muhasebesi

Ül­ke­miz­de Cum­hu­ri­yet dö­ne­mi ile bir­lik­te bir­çok alan­da ol­du­ğu gi­bi mu­ha­se­be ala­nın­da da önem­li ye­ni­lik­ler be­nim­sen­miş­tir. Dö­ne­min ilk dü­zen­le­me­si ola­rak 1925 yı­lın­da def­te­ri ke­bir­li yev­mi­ye sis­te­mi­ne ge­çil­di­ği gö­rül­mek­te­dir. 1928 yı­lın­da ise Ha­zi­ne Usu­lü He­sa­bi­ye­si­ne Da­ir Ta­li­mat­na­me yü­rür­lü­ğe gir­miş­tir. Bu dü­zen­le­me ile he­sap­lar ba­sit­leş­ti­ri­le­rek tas­nif yev­mi­ye sis­te­mi­ne ge­çil­miş, he­sap­la­rın sa­yı­sı azal­tıl­mış, ka­yıt­la­rın yar­dım­cı def­ter­ler­le kont­ro­lü ka­bul edil­miş­tir. An­cak bu sis­tem­de ge­lir ve gi­der ta­hak­kuk­lar ve Ha­zi­ne­nin ger­çek du­ru­mu gö­rü­le­me­di­ğin­den, 1948 yı­lın­da Dev­let Mu­ha­se­be­si Ge­nel ve Dev­let Mu­ha­se­be­si Mu­ame­lat Yö­net­me­li­kle­ri yü­rür­lü­ğe kon­muş­tur. Bu dü­zen­le­me ile tas­nif yev­mi­ye­si ye­ri­ne Yev­mi­ye Def­te­ri uy­gu­la­ma­sı ge­ti­ril­miş ve yar­dım­cı def­ter­ler­de önem­li de­ği­şik­lik­ler ya­pıl­mış­tır. Bu yö­net­me­lik 1953 yı­lın­dan ol­mak üze­re en son 1989 yı­lı­na ka­dar çok sa­yı­da de­ği­şik­lik­le­re ve ek­le­me­le­re ko­nu ol­muş, he­sap sa­yı­sı art­tı­rıl­mış, ta­ah­hüt ve ta­hak­kuk he­sap­la­rı­na yer ve­ril­miş ve na­zım he­sap­la­rın sa­yı­sı art­tı­rıl­mış­tır. Üni­ver­si­te mu­ha­se­be sis­te­mi­nin in­ce­len­di­ği bu ça­lış­ma beş te­mel bö­lüm­den oluş­mak­ta­dır. Ça­lış­ma­da bi­rin­ci bö­lüm­de ka­mu ke­si­mi, ka­mu ma­li yö­ne­ti­mi ve Tür­ki­yede­ki sü­reç ele alın­mak­ta­dır. İkin­ci bö­lüm­de ka­mu ma­li yö­ne­ti­mi için­de ka­mu mu­ha­se­be­si ve Tür­ki­ye in­ce­len­mek­te­dir. Üçün­cü Bö­lümde mu­ha­se­be sis­te­mi­ne ge­nel bir ba­kış ya­pıl­dık­tan son­ra, üni­ver­si­te­ler­de mu­ha­se­be sis­te­mi­ni ele alan Dör­dün­cü Bö­lüme ge­çil­miş­tir. Be­şin­ci Bö­lüm ise yük­se­köğ­re­tim ku­rum­la­rı he­sap pla­nın­da­ki he­sap­la­rın iş­le­yi­şi ve uy­gu­la­ma­la­ra ay­rıl­mış­tır.