Kitap Tanıtımı |
İlk dönem Osmanlı-Türkiye sol hareketi, 1908de kurulan meşruti monarşinin
verdiği sınırlar içinde çeşitli etnik-dinî kimliklerin bir arada bulunduğu,
enternasyonalist bir ruhla biçimlendi. Bu ruh,1908den İttihat ve Terakki
iktidarına, milli iktisat politikalarından Birinci Dünya Savaşına ve savaş
koşullarıyla biçimlendirilmiş bir ulus-devletin kuruluş evresine çeşitli
sarsıntılarla nakloldu. Bu süreçte enternasyonalist işçi örgütlerinden
millici komünist örgütlere ve partilere uzanan bir değişimden söz
edilebilir.
Bu dönemin tarihi bugüne kadar genellikle milli komünist hareketle, milli
hükümetin ilişkileri ekseninde yazılageldi. Mete Tunçay bu araştırmasında,
sosyalizm cereyanının kendine özgü refleks ve hareketlerini,
imparatorluktan ulus-devlete geçiş sürecinde ele alıyor. Selanik İşçi
Federasyonundan Osmanlı Sosyalist Fırkasına, İştirakçi Hilmiden Mustafa
Suphiye sol hareketin panoramasını gözler önüne seriyor. Günlük gazeteler,
hatıralar, mektuplar, mahkeme kayıtları ve parti arşivleri, yalnızca örgüt
ve partilerin değil insanların da gerçek birer aktör olarak içinde yer
aldığı bu araştırmanın zeminini oluşturuyor.
1967deki ilk basımından bugüne, gerek Osmanlının son dönemi gerek
Cumhuriyetin ilk yıllarındaki tartışmalar için kendi alanında temel
referans eser haline gelen Türkiyede Sol Akımlar 1908-1925i okurlarımıza
sunmaktan gurur duyuyoruz. |