Tenser'in Gusnasp'a Mektubu: Üçüncü Yüzyıldan Bir Sasanî Nasihatnamesi (Name-yî Tenser be Gusnasp)

Ali Hüseyin Toğay tarafından Türkçeye çevrilen ve Sâsânî tarihinin temel kaynakları arasında yer alan Nâme-yî Tenser Be Guşnasp isimli eser, Sâsânî Şehinşahı Erdeşîr-i Bâbekan’ın din adamı ve danışmanı olarak tanınan Tenser ile İran’ın kuzey bölgelerinde hâkimiyet süren Guşnasp adlı yönetici arasındaki ikili ilişkilere yoğunlaşmaktadır. Bu yönüyle eser din ve devletin bütünleşmesi, Avesta’nın yeniden derlenmesi, âteşkedelerin ihya edilişi, veliaht tayininin hangi esaslara göre belirlendiği, Sâsânî toplum tabakasının kaça ayrıldığı ve buna göre toplum düzeninin nasıl olması gerektiği gibi konularda doyurucu bilgiler vermektedir. Öte yandan ülke içinde ve dışında istihbaratın önemi, Sâsânî soylularının ve komutanlarının sahip oldukları ayrıcalıklar, suçlulara uygulanan ceza sistemi, vergi, evlilik ve miras paylaşımı gibi Sâsânîlerin siyasi, sosyal, dinî, idari, hukuki, iktisadi ve kültürel yapısı hakkında şaşırtıcı bilgiler de içermektedir.