Sultan Veled Mevlana Celaleddin Rûmî'nin Oğlu ve Didaktik Şarihi

Sultan Veled, babası Mevlânâ’nın en büyük hayranı ve şârihidir ama o babası gibi aşkı ve coşkuyu değil, zâhidliği ön plana çıkarmıştır. Halkın anlamadığı tasavvufî incelikleri onlardan saklayan ama tasavvufun halk için ahlâk tezkiyesi boyutunun bilincinde olarak herkese ulaşmak adına Mevlevîliği sistemleştiren, post kavgalarını önlemek için Çelebilik makamını kuran, temkinli, mantıklı ve teşkilatçı bir sûfîdir. Sultan Veled’in zühd, velâyet,şeyhlik,semâ, ölüm, Hakk’ın tecellileri gibi konularda yoğunlaşan Maârif isimli eseri, misal ve metaforlarla süslenmiş, anlaşılması kolaylaştırılmış sohbetlerden oluşmaktadır. Müezzin Kefevî’nin Maârif şerhi ise İbnü’l-Arabî’nin el-Fütûhât’ından ve Fusûs’undan alıntılar içermektedir. Bu, basit bir anlatım tarzı seçmiş olan Maârif’in tersine çevrilip havâssın/seçkin sûfîlerin anlayacağı lisanla şerh edilmesinden başka bir şey değildir. Bu suretle okuyucu, aslı itibarıyla bu derece ağır konuların, Sultan Veled’de ne kadar anlaşılır bir şekilde sunulduğunu anlar hâle gelir.