Sosyalizm ve İnsan Ruhu

Oscar Wilde'ın Sosyalizm ve İnsan Ruhu adlı metni en öngörülü 19. yüzyıl siyaset felsefesi metinlerindendir. Wilde, bizlerin ancak yüz yıl sonra yeni yeni hayal etmeye başladığımız bir dünyadan bahseder. Sosyalizmin imkânlarını ve insanoğlunu özgürleştirici yanını daha o zamandan görmüştür. Öte yandan, sosyalist düşüncenin otoriteryen eğilimlerine karşı da bizleri uyarmayı ihmal etmez. Ona göre, kolektivist ve otoriteryen bir sosyalizmin değil, yalnızca bireyselci yanı baskın bir sosyalizmin başarı şansı vardır. Wilde o büyüleyici üslubuyla, bizlere umut dolu ama ihtiyatlı bir metin hediye ediyor. "İnsanların bir kişi hakkında söyledikleri o kişiyi değiştirmez. Kişi neyse odur. Toplumun düşüncelerinin hiçbir önemi yoktur. İnsanlar bizzat şiddete başvursalar dahi, onlara şiddetle karşılık vermemelidirler. Aksi halde onlarla aynı seviyeye düşerler. Sonuçta insan hapiste bile özgür olabilir. Ruhu özgür olabilir. Benliği, kişiliği sakinleşebilir. Kendisi huzur bulabilir. Her şeyden öte başkalarına karışmamalı, hiçbir şekilde onları yargılamamalıdır. Benlik esrarengiz bir şeydir. İnsan her zaman yaptıklarıyla değerlendirilemez. Yasaya uyduğu halde beş para etmeyebilir insan. Yasalara karşı geldiği halde iyi biri olabilir. Hiçbir kötülük yapmadığı halde özünde kötü olabilir."