Şeytan

Tolstoy. Şeytanı, Anna Karenina'dan yaklaşık on yıl sonra. 1898 yılının Kasımı'nda yazmıştır. Bu ilginç uzun öykü. okuru. Kreutzer Sonat ile birlikte Tolstoy evreninin en temel iki somnsalıyla bir kez daha karşı karşıya getiren sınırlı bir özet gibidir: Taşra aristokrasisine dayalı ideal "aile mitosu"yla ve kadının bir baştan çıkartıcı olduğu anlayışıyla Tolstoy, bu öyküde, etkilendiğini bildiğimiz Schopenhauer irade felsefesinin sanki bir uygulamasını gerçekleştirir. Orada türün devamından öteye bir amacı bulunmayan "irade", "cinsel dürtü" olarak kişiyi sürükler durur. Bu durumda şeytan, içimizdeki o karşı konulmaz dürtüdür. Dışandaki şeytan kadın ise. bu dürtüyü uyaran nesneden başka bir şey değildir. Şeytan: İçimizdeki karşı konulmaz dünü.