Osmanlı Suriye'sinde Arapçılığın Doğuşu; Sosyo-ekonomik Değişim ve Siyasi Düşünce

19. Yüzyılda Suriye, önce Mısır, ardından Osmanlı egemenliği döneminde merkeziyetçi reformlarla tanışmış, Büyük Güçlerin üzerinde şiddetle rekabet ettiği bir alan haline gelerek zamanla önemli bir gelişme göstermişti. Yol, liman, demiryolu yapımı; okul, matbaa ve gazetelerin kurulması, edebi ve kültürel bir uyanışı da motive etti. Bu tedrici değişimlerin yanında başlıca iki olay- 1860'taki Lübnan ve Şam olayları ile 1877/1878'deki Osmanlı-Rus Savaşı-Arapların gelecek tasarımlarında ciddi değişikliklere sebep oldu. Bir yandan Hıristiyan Araplar Müslümanlardan ayrı bir kaderinin olmayacağını fark ederlerken öte yandan Müslümanlar da kaderlerinin Osmanlılarınkinden farklı olabileceğini, bağımsız bir Arap devleti kurmanın kaçınılmaz hale gelebileceğini düşünmeye başladılar. Bu süreç Arap milliyetçiliğini doğurmadı. Ancak henüz pek solgunca da olsa geniş bir siyasi yelpazenin renkleri I. Dünya Savaşı'nın öncesinde seçilmeye başlanmıştı.