Osmanlı Atasözleri: Şinasi'nin Hikmetli Hükümlerini Tasvir (Durub-I Emsal-I Osmaniye: Şinasi Hikemiyatının Ahkamı -Tasvir-) (Günümüz Türkçesiyle) (Cep Boy) (Tam Metin)

Bu eser Şinasi’nin Durub-ı Emsal-i Osmaniye adlı atasözleri derlemesindeki bazı sözleri Ahmet Mithat Efendi’nin âdeta canlandırır gibi açıkladığı, kimi uzun kimi çok kısa 19 hikâyeyi içermektedir. Eserde her hikâyenin başında bir atasözü verilmiş, ardından da bu sözün hakikat olduğunu göstermek için olay anlatımına geçilmiştir. Aile içi ilişkiler, cariyelik, kadın-erkek duygu ve davranışlarının mukayesesi, ırz ve namus telakkisi gibi yazıldığı dönemin tipik konuları hikâye edilmiştir.Şinasi, atasözlerini “hikmet’ü-l avam” yani “halk bilgeliği” olarak görüp onların bir milletin düşünce dünyasına delalet ettiğini söyler. Ahmet Mithat Efendi bunu daha anlaşılır hâle getirmek, hepsi derin manalar içeren atasözlerini bir hikâyeyle gerçek hayatın içine yerleştirmek ve böylece onlara bir vücut vermek ister. Çünkü insanlarda acıklı veya sevinçli garip hikâyeleri dinlemeye karşı doğal bir eğilim vardır ve bu hikâyelerin içindeki hikmetli ifadeler tam da onun halka öğretmek istediği bilgileri içermektedir.Bu eser, Türkçenin deyim ve atasözleri hazinesindeki mücevherleri hikâyeyle taçlandırıp meraklısıyla buluşturması itibarıyla çok önemlidir. Ayrıca bizleri Ahmet Mithat Efendi gibi bir halk bilgesi ile bir kez daha karşılaştırmasını da takdire şayan buluyoruz.