Ölü Canlar

Ölü Canlar´ın konusunu ona Puşkin vermiştir. Romanın temeli olan dolandırıcılık olayı, gerçek bir olaydır ve o kurnazca düzeni Puşkin´in çiftliği çevresinde bir dolandırıcı uygulamıştır. Puşkin bu olayı şiirle yazmak istiyormuş, fakat konuyu, Gogol´ün elinde daha çok işe yarayacağını düşünerek, ona vermiş; verirken de, ´Bunu sizden başkasına vermezdim.´ demiş. 1835´te Puşkin´e, ´Ölü Canlar´a başladım. Bu konu eğlenceli bir romana çok elverişli.´ diye yazan Gogol, gerçekten de, konuyu başlangıçta güldüren yanı ile ele almış, fakat gittikçe değişerek yapıtına bir dram havası vermiştir. Puşkin ilk bölümleri okuduktan sonra, ´Tanrım, Rusya ne mahzun ülke!´ demekten kendini alamamış. Bu söz Gogol´ü çok düşündürdü. Çünkü bu romanla, okurları sade güldürmekle kalmayacağını, çok daha büyük ve ciddi sonuçlar elde edeceğini ve acı etkiler uyandıracağını anlamıştı. (Önsözden)