Nevai; Türk Dilinin Kurucusu Ali Şair Nevai'nin Romanı

Musa Taşmuhammedov Aybek, Özbek edebiyatının en önemli romancılarından birisidir. 1905 yılında doğan Aybek 1922 yılından itibaren edebiyat dünyasında adını duyurmaya başlar. 1927 ile 1930 yılları arasında Leningrad Ziraat Fakültesinde okur, 1930-33 arasında ise siyasi iktisat dersleri verir. Edebiyata adımı şiirle olur, şiirlerinde Özbek şiirinin büyük üstadı Çolpan'ın etkisi büyüktür. Nevai adlı romanı 1944 yılında yayınlar ve tarihi romancılıkta bir çığır açar. Nevai ile 1946 yılında Stalin ödülünü alır. Bir diğer ünlü romanı Kutlu Kan'dır. Aybek'in kadınlar ve sosyal mücadelelerdeki yerleri üzerine eserleri yazarın özgün bir yanıdır. Dilber-Zamane kızı, Bahtıgül ve Sağındık, Kızlar, Kahraman kız gibi eserlerinde mücadele eden kadınlara güzelleme vardır. Çağdaşı pek çok edebiyatçı gibi Aybek de büyük bir baskı altında yaşar ama en azından öldürülmez! Bu bile o dönem için büyük bir şanstır. Bunda İkinci Dünya Savaşı döneminde Orta Asya Türklerinin faşizme karşı mücadeleye katılması için yazdığı eserlerin de büyük payı vardır elbette. Baş tacı edildiği günler kısa sürmüştür ama ömrünün son onbeş yılını büyük bir karalama kampanyasına göğüs gererek geçirmek zorunda kalır. Yine de yılmaz ve edebiyat geleneğini yeni kuşaklara aktarmak için didinir durur. 1967 yılında ise hayata gözlerini yumar. Aybek'in romanına adını veren Ali Şir Nevai (1441-1501) ise "Türk diline adını veren şair" olarak anılır. Gerçekten de Çağatay Türkçesi aynı zamanda Nevai Türkçesi olarak da adlandırılmaktadır.