İstanbul Komünist Grubu'ndan (Aydınlık Çevresi) Türkiye Komünist Partisi'ne 1919-1926

Mondros Mütarekesi'nden TKP'nin Mayıs 1926'da toplanan Viana Konferansı'na kadar geçen yedi buçuk yılın sok tarihi, genel siyasal tarihin dönemlerine göre dörde ayrılabilir: 1) 16 Mart 1920'de İstanbul işgalinin pekiştirilmesine kadar geçen süre içinde, Almanya'daki Türkiye İşçi Çiftçi Fırkası ve Kurtuluş dergisiyle başlayıp İstanbul'da yayımlanan (yerli) Kurtuluş dergisi ve Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası'nın kurulmasıyşa devam eden gelişmeler; 2) Bunu izleyen, Cumhuriyet'in ilanına değin Milli Mücadele süreci ve ertesi yıl; 3) Cumhuriyet ilanından Mart 1925'te Takrir-i Sükun'a kadar ve, 4) Mart 1925'ten Mayıs 1926'ya, Viyana Konferansı'na kadar.