İslam Düşünce Geleneğinde Şia- Mu'tezile Etkileşimi (Şerif el-Murtazâ Örneği)

Şerif el-Murtazâ (436/1044), Şiî-İmamiyye düşüncesinin 14. asır imamet düşüncesinde dönüşüm ve değişim sürecinde en önemli katkıyı sağlayan Şiî âlimlerden biri olarak görülmektedir. O, hocası Şeyh Müfîd (413/1022-23)'din rasyonel düşüncesini sürdürmüş ve onu daha ileri noktalara taşımıştır. Bazı araştırmalar onun, Müfid'ten daha ileri bir düzeyde akla önem verdiği ve Mu'tezile'den etkilendiği yönünde kanaatler belirtmekle birlikte, bu konuda üzerinde müstakil bir çalışma yapıldığına rastlamadık. Bu çalışma onun görüşlerini kendi eserlerinden tespit ederek Mu'tezile ile karşılaştırmak suretiyle bu kanaatleri tahkik etme imkânı bulacağınız bir çalışma. Şerif el-Murtazâ'nın tek başına Şiî düşünceyi tümüyle temsil ettiğini söylemek doğru olmaz. Fakat onun Şia içindeki yeri ve etkisi dikkate alındığında, görüşleri üzerinde yaptığımız bu çalışmanın Şia-Mu'tezile etkilemişimi konusunda belli ölçüde bir fikir vereceğini sanıyoruz.