İnsan Hakları Vatandaşlık ve Kentlilik Eğitimi

Son yıllarda eğitim sistemimizde uygulanan öğrenme modellerinde önemli bir değişim yaşanmaktadır. Önceleri bankacı model olarak da ifade edebileceğimiz kurumlar ön plandayken, artık ana paradigma; kendi kendine, yaşayarak ve yaratıcı problem çözme becerisi üzerine kurulmuştur. İnsan hakları savunucusu Freire'in ifade ettiği gibi bankacı modellerde; öğretmen, öğrenme sürecinin öznesi ve öğrenciler de adeta bilgi depolanan kapları gibiydi. Kolayca dolan öğrenciler başarılı olarak değerlendirilirken, dolamayan veya dolmaya direnç gösteren öğrenciler ise problemli olarak algılanmaktaydı. Bu sistem özetle öğrencilerin nesnelleşmesine neden oluyordu. Temel felsefesinde, kendisinden ve yakın çevresinden başlamak üzere tüm insanların birer değer olduğu ve saygıyı hak ettiği ilkesi yatan, İnsan Hakları ve Vatandaşlık Eğitimi (İHVE) için bu yeni paradigma önemli olanaklar sunar. Bilindiği gibi kendisi başlı başına bir amaç olmayan insan hakları ve vatandaşlık eğitiminin değer ve kodlarını öğrencilere kazandırmanın en pratik yolu çocuklara en yakın çevresinden pozitif örnekler ve deneyimler sunmaktır. Yakından uzağa ilkesine uygun olarak; mahalle, ilçe, il, ülke ve dünya gibi ilgi merkezleri gözetilerek, çocuğa özelden genele, ulusaldan evrensele, bilişsel, tutumsal ve davranışsal aktarımlar gerçekleştirilmelidir. Seçme, seçilme, hoşgörü, sorumluluk, özgürlükler, haklarını koruma, kentlilik ve ortak miras gibi değerlerin sezdirilerek benimsetilmesinde kent yönetimi ve yaşamı canlı birer uygulama alanıdırlar. bu doğal alan sayesinde eğiticiler, öğrenci davranış ve tutumlarında değişim yaratma olanağına sahip olurlar.