Hadisin Müessiriyeti: Fakih İmamların İhtilaflarında Hadislerin Tesiri

Muhammed Avvâme’nin Hadisin Müessiriyeti: Fakih İmamların İhtilaflarında Hadislerin Tesiri başlığıyla okura sunduğumuz bu eseri, “Kendisine tebliğ olunan nice kimseler vardır ki işitenden daha iyi muhafaza edicidir.” hadîs-i şerîfinin delâlet ettiği mânaların geniş bir izahı niteliğindedir. Müellif bu kitapta, asırlar boyunca gelmiş geçmiş onlarca büyük İslâm âliminin hadislerden çıkarılan fıkhî hükümler hususundaki emsalsiz ibarelerini nakletmekte, onların birçok hükümde kendisini gösteren fıkhî anlayışlarına dair vâzıh misaller vermekte ve delilleriyle hadislerden fıkhî hükümler çıkarma hususundaki ihtilaflarının sebeplerini açıklamaktadır. Hacminin küçüklüğüne rağmen bu eserde okurun birçok kitapta nadiren bulabileceği meseleler bir araya getirilmiş, bu meselelere dair klasik dönemde ortaya konulan görüş ve itirazlar ile özellikle son yüzyılda kendini gösteren şüpheler derinlemesine ele alınmıştır. Sünnet-i Nebeviyye’ye ve hadis ricâline olan derin vukufuyla Avvâme bu eserinde ilk olarak imamların nezdinde hadîs-i şerîfin mevkiini izah ediyor. Ardından hadîs-i şerîfin ne zaman amel etmeye elverişli olduğunu, imamların hadîs-i şerîfi anlama hususundaki ihtilaflarını, sünnette zâhiren teâruz olması hâlinde imamların tuttukları yolların ne bakımlardan muhtelif olduğunu ele alıyor. Bu bakımdan müellif, hadis rivâyeti ile hadis fıkhı arasında bir köprü inşa ediyor.