Gelenek ve Türk Aydını; Objektif Yazılar - Geçmiş Gelecek

Düşünce alanında Türkiyede ana çizgileriyle gelenekler var. Bir sol gelenekten, sağ gelenekten, muhafazakâr gele­nekten, liberal gelenekten bahsedilebilir. Ancak bun­lar ekol­leşme mektepleşme anlamında gelenekleşe­memişlerdir. Bu­nun iki sebebi vardır: Birincisi, tarihsel olarak bürokratik-köylü toplumu olmamızdır. Köylünün üreteme­yeceği bürok­rasinin de tabiatına uygun olmayan düşünceler, bu ikisinin dışında gelenekselleşebilecekleri orta sınıfa dayalı bir zemin bulamamış­lardır. İkincisi de siyasî krizlerin, siyasî rejim deği­şikliklerinin, darbelerin, devrimlerin Türkiyede olabilecek gele­nekleşmeyi de kırmış olmasıdır. Tanzimattan itibaren modern düşünce hare­ketlerinin baş­ladığını düşünülürse, büyük siyasî krizler, büyük sa­vaşlar, düşüncelerin nesillerden nesillere devam etmesini önlemiş­tir. Çünkü her zaman Türk Aydını, acil problemleri düşünmek zo­runda kalmıştır. Cumhuriyet dönemi, kendisinden önceki tarihi tamamen red­dettiği için fikir hareketlerinin devamı da söz konusu olmamıştır. Cumhuriyet, sadece toplumun geliş­mesini engelleyen un­surlarla kopmamızı değil, aynı zamanda toplumun dinamik geliş­mesine katkıda bulunacak tarihteki unsurlardan da kopmamıza yol açmıştır. Türkiyedeki tek meşru gelenek inkılâpçı, devrimci gele­nektir. Liberal ve muhafazakâr gelenek, ne­siller boyunca Tür­kiyede devlet tarafından kötülenmiştir.