Fetva Emini Gedizli Mehmed Efendi'nin (1752-1837) Eserleri Üzerine Yazılan Takrizler

Hanefi hukuk ekolünün temel eserlerine yönelik tertib, nükûl ve tebvîb türü çalışmalar ortaya koyan fakihlerden birisi, Osmanlının son dönemlerinde yaşamış etkili bir fakih Fetva Emini Gedizli Mehmed Efendi’dir. O, Fevâidi’z-Zeyniyye, Fetâva Abdürrahîm, Mîzânü’l-fetâvâ, Hidâye, Câmiʻu’l-füsûleyn, Eşbâh ve Semhatü’l-ebrâr isimli eserler üzerine bu açılardan katkı sağlamıştır. Gedizli’nin kaleme aldığı çalışmalar, dönemin önemli uleması tarafından takdirle karşılanmıştır. Osmanlı devletinde şeyhülislam, kazasker ve nakibüleşraf gibi üst kademede görev almış kimi ulema, Gedizli’nin eserleri hakkında takrizler yazarak bunların ilim erbabı nezdinde öne çıkarılmasını sağlamışlardır. Bu çalışmada takriz metinlerinin aidiyeti, nüshaları, yazılış tarihleri, takriz yazılan eserler ile takriz yazarları gibi bazı konulara yer verilmekte ve takriz metinlerinin tahkikli neşri sunulmaktadır. Araştırmada en çok üzerinde durulan hususlardan birisi, takriz yazan ulemanın tespitidir. Tahkikli neşirde Semhatü’l-ebrâr, Hidâye Şerhi ile Mürettebü’l-Eşbâh üzerine yazılan takrizler iki nüsha üzerinden, Câmiʻu’l-füsûleyn ile Mürettebü Fevâidi’z-Zeyniyye üzerine yazılan takrizler üç nüsha üzerinden, Feyzü’l-kerîm fi Nükûl-i Fetâva Abdürrahîm üzerine yazılan takrizler ise dört nüsha üzerinden mukabele edilerek en doğru metnin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.