Erken Dönem Şii Rical İlmi; Keşşi Örneği

Akademik araştırmalarda Mezhepler Tarihi açısından kısmen ele alınsa da, Şîa'nın Tefsir ve Kelâm sahalarına dair temel kanaatleri erken dönem eserleri üzerinden yeterince çalışılmamıştır. Hadis sahasında da durum pek farklı değildir. Şiî hadis edebiyatı, hadis usûlü, Şiî düşüncede öne çıkan âlimler ve eserleri, farklı Şiî ekollerin bazı hadis meseleleri etrafındaki kanaatleri gibi pek çok konu doktora düzeyinde çalışılmaya müsait ise de, ülkemizdeki Şiî hadis araştırmalarına katkı sağlamak amacıyla kaleme alınan bu çalışma, erken dönem Şiî ricâl ilmini Horasan bölgesinde III-IV./IX-X. asırlarda yaşayan İmâmî-Şiî âlim Ebû Amr Muhammed b. Ömer b. Abdülazîz el-Keşşî'nin Ma?rife adlı eseri bağlamında incelemeyi hedeflemiştir. Şîa ile ilgili bir çalışmada karşılaşılan kaynak temininin güçlüğü, dil engeli, siyâsî-sosyal-psikolojik mesafeler gibi tahmin edilebilecek zorlukların yanı sıra özellikle dışarıdan bir bakış ile İslâm tarihi boyunca azınlığı teşkil etmiş dinî bir yapıyı objektif olarak ele almanın ne oranda mümkün olduğu sorusu da bu satırların yazarını düşündürmüşse de, suhûletle ilerleyen ve Hadis ile Ricâl sahaları üzerinden erken Şiî düşünce tarihi hakkında bazı yargılara varabilen bu eserin ülkemizdeki Şiî hadis çalışmalarına katkı sağlayacağı umulmaktadır.