Emile Durkheim : Bir Disiplinin Doğuşu

Bugün ne Durkheim’in kendisi ne de onun sosyoloji tasarısı bütünüyle geçmişe havale edilebilir.Durkheim’i yalnızca tarihsel bağlamında değil, sosyolojinin bugünkü teorik çoğulluğu ve yöntemselçeşitliliği içinde yeniden düşünmek gerekir. Bu diyaloğa vesile olmayı amaçlayan bu derleme, birdisiplinin doğuşuna tanıklık eden, kimi Türkçede ilk kez yer alan kurucu metinleri bir araya getirerek,Durkheim’in düşüncesinin teorik ve yöntemsel yönlerini birlikte sunan bir sentez metin ortayakoymayı hedeflemektedir. Bu metinler, Durkheim’in kavradığı biçimiyle sosyolojinin hem nesnesinihem yöntemini açık biçimde tanımlarken, onun Comteçu pozitivizmden ve çağdaşlarından hangiesaslarda ayrıldığını da gösterir. Doğanın birliği ilkesini kendine şiar edinen Durkheim için sosyoloji,doğa bilimlerinin açıklama ve kanıt rejimi içinde yerini almak zorundadır. Derlemedeki metinler, buzorunluluğun Durkheim tarafından nasıl gerekçelendirildiğini gösterirken, bireysel ile kolektiftemsiller arasındaki ayrım, çift tabiatlı insan fikri —homo duplex—, sui generis bir varlık olaraktoplum, natüralizm, sosyolojide deneysel muhakemenin imkânı ve sosyoloji ile psikoloji yahut tariharasındaki ayrım gibi, bugün dahi canlılığını koruyan tartışmalara doğrudan temas eder. Böylelikle, bumetinlerin açığa çıkardığı şey, Durkheimci bakiyeden neşet eden bir sosyolojinin, kendisini diğerdisiplinlerden ayrıştırarak hem özgül nesnesini ve sorgulama tarzını kurduğu hem de varlık sebebinigerekçelendirdiği o kurucu andır.