Emevîler Döneminde Haberleşme ve Berîd Teşkilatı

Haberleşme, bugün olduğu gibi geçmiş dönemlerde de önemsenen bir husus olmuştur. Bu sebeple geçmiş toplumların ve devletlerin birbirleriyle sağlıklı bir iletişim kurmak için birtakım faaliyetler içerisinde oldukları görülmektedir. Kendinden önceki dönemlerde olduğu gibi Emevî Devleti’nin de tebaası başta olmak üzere, hakimiyet altına aldığı bölgeler dahil zamanının bütün toplumsal yapılarıyla sağlıklı ve etkili bir iletişim gayreti içerisinde olduğu görülmektedir. Bu çalışmamızla Emevî devlet teşkilatında önemli bir yeri olan Berîd Teşkilatını ana hatlarıyla analiz ederek, bunun yanı sıra konu doğrudan haberleşme ile alakalı olduğundan Emevîler Dönemi’ndeki sivil ve resmi haberleşme unsurlarını, casusluk ve istihbarat faaliyetlerini de genel hatlarıyla ele almaya çalıştık. Çalışmamızdaki amaç devlet teşkilatı yapılanmasında önemli bir kurum olan Berîdin/Postanın Emevî Devlet tarihindeki yapılanmasını, üstlenmiş olduğu fonksiyonları ve devlete sağladığı yararları geniş hatlarıyla ortaya koymak olacaktır. Bir diğer amacımız ise Emevîler Dönemi’ndeki haberleşmeyi resmi ve sosyal boyutlarıyla ele alarak bu dönemde haberleşmenin ne şekilde gerçekleştiğini gerek devletler arasında gerekse toplum ve hanedan içerisindeki istihbarat amaçlı haberleşme faaliyetlerinin nasıl yürütüldüğünü incelemek olacaktır. Bu vesileyle çalışmamızın Emevî tarihinin siyasî, askerî ve kurumsalyönlerinin anlaşılmasına katkıda bulunacağını hedeflemekteyiz. Araştırmamız neticesinde geniş bir coğrafyaya hakim olan Emevî Devleti’nin, kurmuş olduğu Berîd Teşkilatı sayesinde nasıl etkin bir iletişim ağı oluşturduğu, haberleşme ve istihbarat faaliyetleri yürüttüğü açıkça görülecektir.