Kitap Tanıtımı |
Cesaret Ana ve Çocukları/
Lukullus un Sorgulanması (1940)/Lukullus un Sorgulanması (1951) Lukullus un Mahkûmiyeti/ Sezuan ın İyi İnsanı
Cesaret Ana ve Çocukları
Oyun, 1618-48 yılları arasındaki 30 Yıl Savaşları nda, İsveç ve Polonya arasında geçer. Cesaret Ana, evlilik dışı 3 ayrı kocadan olma iki oğlu ve dilsiz kızı ile, dükkân gibi kullandığı çadırlı arabasıyla askerlere öteberi satarak hayatını kazanmaktadır.
Cesaret Ana ve Çocukları, savaşı kendisine ticari bir araç olarak gören ve savaş yüzünden çocuklarını yitirdiği halde bundan hiç ders almayan, yalnızca savaştan geçinerek ayakta kalabileceğini sanan bir kadının öyküsüdür. Brecht bu oyununda, "Küçük insanların, güçlülerin tersine, savaştan umacakları hiçbir şey yoktur. Küçük insanlar, sadece zaferlerin ve yenilgilerin bedelini öderler," düşüncesini ortaya koyuyor.
Brecht, savaştan çıkmış insanların bu oyunu seyrettiğinde, "Cesaret Ana nın suçlarını, savaşa katılımını, savaştan çıkar sağlama isteğini hiç görmemişler, yalnızca onun başarısızlığını, çektiği acıları görmüşlerdir. Böylece de kendilerinin katıldığı savaşı izlemiş olmuşlardır. Bu, kötü bir savaştır ve insanlar halen bu savaşın bedelini ödemektedirler. Aslında durum onlara göstermek istediğim gibidir. Savaş onlara yalnızca acı getirmez, onların felaketlerden ders almama huylarını da geliştirir," diyerek savaşın başka bir olumsuz yanını da vurgular.
Oyun, 1949 daki ilk oynanışında çok büyük ilgi görür, Brecht hayattayken Almanya da, Avrupa ve Amerika da elli yerde sahnelenir. Oyunun başarısı, Berlin de Brecht tarafından ünlü "Berliner Ensemble" tiyatrosunun kurulmasına yol açar. Brecht in bu tiyatrosu, ilk kez 12 Kasım 1949 da Puntila Ağa ve Uşağı Matti oyunu ile perdelerini açmıştır.
Cesaret Ana ve Çocukları, Brecht in ölümünden önce senaryosu yazılarak filme çekilmeye hazırlanmışsa da bazı anlaşmazlıklar nedeniyle vazgeçilmiş, ancak onun ölümünden 4 yıl sonra Berliner Essenble ın model sahne çalışmasına uygun olarak filme alınmıştır.
Lukullus un Sorgulanması - Lukullus un Mahkûmiyeti
Bu oyun, İkinci Dünya Savaşı nın hemen başında yazılmıştır. (7.11.1939) Brecht, Fatihlerin ününü tartışma konusu yaparak İkinci Dünya Savaşı nın daha başlangıcında tepkisini göstermek istemiştir.
İsveç te sürgünde iken yazılan bu metnin ilk hali radyo oyunu biçimindedir.
Oyunun teması Romalı Komutan Lukullus un yaşamı üzerinedir. Brecht, Bay Jül Sezar ın İşleri adlı romanının çalışmaları için bu komutan hakkında oldukça bilgi toplamıştır.
Tarihteki Lukullus, Roma da iyi ve kötü yanlarıyla ün yapmış soylu bir sınıftan gelmiş, Pontus Krallığı, Ermenistan ve Kapadokya yı fethetmiş, halk arasında "Asya Fatihi" olarak anılan bir komutandır. Oyun, İ.Ö. 370 li yıllarda lejyonları ile Asya ya saldıran ve çeşitli büyük imparatorlukları Roma İmparatorluğu nun egemenliğine katan Lukullus u, bu eylemlerinden dolayı yargılayan mahkemeyi anlatıyor.
Mahkeme, saldırı savaşlarını mahkûm etmekte, saldırgan bir komutanı da lanetlemektedir. Fetih savaşlarına, yağma amacıyla yapılmış savaşlara yöneltilen bu suçlama, yöneticiler tarafından halka dayatılan tarihi kahramanların yüceltilmesine karşı Brecht ten etkili bir eleştiri niteliğindedir.
Sezuan ın İyi İnsanı
Bu oyun Brecht in Çin felsefesi ve edebiyatına duyduğu hayranlığın bir ürünüdür. ME-Tİ adlı kitabını yazarken klasik Çin edebiyatını inceleyip irdelemiş olan Brecht e göre, erdem ve ahlaksızlık (doğru ve yanlış davranış) bir ölçüt veya yasa sorunu değil, toplumun yaşam koşullarının ortaya koyduğu ve zorladığı bir sonuçtur.
Oyunun temel sorunu, "İnsanların hem iyi olup hem de nasıl ayakta kalınabileceği" konusundaki ilişkileri ortaya çıkarmaktır. Üç tanrı, dünyada iyi insan kalıp kalmadığını öğrenmek üzere gökten yeryüzüne, Sezuan kentine inerler. Ama iyi ve doğru bir ahlakla yürümeyen kapitalist toplum düzeninde iyi insanın ayakta kalamayacağını görürler ve tekrar göğe, bulutlarına geri dönerler.
Oyun, burjuva toplumunun çifte ahlaklı (iki yüzlü) olduğunu, insanlarda kişilik bölünmelerine yol açtığını anlatan bir öyküden bir "ibret dersi" çıkartılmasını istemekte.
Cesaret Ana ve Çocukları: 19 erkek, 5 kadın, askerler.
Lukullus un Sorgulanması: 19 erkek, 10 kadın, askerler korosu,
kölelerin korosu, çocukların korosu.
Lukullus un Mahkûmiyeti: 21 erkek, 10 kadın, askerler korosu,
kölelerin korosu, gölgeler korosu, çocuklar korosu.
Sezuan ın İyi İnsanı:: 15 erkek, 3 kadın, yayalar. |