Bir Delinin Hatıra Defteri; Burun - Fayton - Palto

Gogol, bütün öykülerini Rus toplumunun sıkıcılığını, protokolü ve burjuvazi yaşamı eleştirerek yazmıştır. Fakirlik, dışlanmışlık ve toplumsal yaşamın zorluklarıyla mücadele etmeye çalışan pasif kitlenin sözcüsü olmuştur. Bir Delinin Hatıra Defteri'nde aşık olduğu kızın bir aristokratla evleneceğini öğrendiğinde deliliğe savrulan adamın yaşadıkları anlatılmaktadır. Burun ise yazarın, sıradan bir güne uyanan bir adamın burnunu yüzünde bulamayışını ve bir dedektif gibi peşine düşüşünü konu alan, toplum eleştirisine neşeli bir üslup kattığı öyküsüdür. Fayton'da Gogol, bir kahramanlık öyküsünü, Rusya'da hayatın anlamsızlığını ve sıkıcılığını anlatabilmek için komedi unsurları ekleyerek kaleme almıştır. Palto'da çekimser bir karakter üzerinden, Rus toplumunda görmezden gelinen ve aşağılanan insanların trajik hayatları irdelenir.