Araba Sevdası

Tanzimat döneminin önemli konularından "yanlış batılılaşmanın ele alındığı ilginç romanlardan biridir Araba Sevdası. Yanlış Batılılaşmanın işlendiği dönemin diğer romanlarında olduğu gibi bu romanda da kendi kültürüne yabancılaşmış bir gencin, Bihruz Beyin hikâyesi anlatılır. Ancak bu romanı dönemin aynı konuyu ele alan romanlarından farklı kılan başka önemli özellikleri de vardır: Recaizade Mahmut Ekrem bu tek romanında büyük bir ustalıkla o güne kadar roman ve hikâyemize damgasını vuran romantik edebiyatın parodisini yapar. Bihruz Beyin dünyası, okuduğu Batılı romantik şair ve yazarların etkisiyle inşa ettiği gerçek dışı bir dünyadır. Bihruz Beyi gerçeklikten uzaklaştıran bu edebiyat, Tanzimat dönemi Türk edebiyatının da kaynağını oluşturmaktadır. Romanın diğer önemli bir özelliği ise, Recaizade Mahmut Ekrem'in, şaşırtıcı bir şekilde, o güne kadar dünya edebiyatında da görülmeyen, ancak 20. yüzyılda roman ve hikâyenin en çok başvurduğu yöntemlerden biri olan "bilinç aşkı" yöntemini ilk kez ve oldukça başarılı bir şekilde kullanmış olmasıdır. Roman bu yönüyle günümüzde bile eleştirmenleri şaşırtmaya devam etmektedir.