Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin İbrası

Küçük tasarruf sahiplerinin bir araya gelerek ekonomik kaynak yaratmalarına olanak veren anonim ortaklıklar, ticari hayatta büyük bir öneme sahiptirler. Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak açısından, bu ortaklıkların en önemli iç denetim araçlarının başında ibra kurumu gelmektedir. Anonim ortaklıklarda yönetim kurulu üyelerinin ibrası konusuna, birçok eserde değinilmesine karşın; konu yayınlanmış bir iki çalışma dışında detaylı olarak ele alınmamıştır. Genel nitelikteki ibra kurumunun hukukumuzda düzenlenmemiş olması ve anonim ortaklıklardaki yönetim kurulu üyelerinin ibrasına ilişkin yasal düzenlemenin eksikliği; Yargıtay kararları ve doktrinde görüş ayrılıklarına ve bunun sonucunda da uygulamada bir takım aksaklıkların yaşanmasına neden olmuştur. Yapılan çalışmalarda yönetim kurulu üyelerinin ibrasının genel hükümler çerçevesinde gerçekleşen ibradan farklı olduğu belirtilmekle yetinilerek; bu ibranın genel hükümlerle bağlantısının kurulmaması ve dolayısıyla da hukuki niteliğinin tam olarak belirlenmemesi; oluşan görüş ayrılıklarının devam etmesinde esas nedeni oluşturmaktadır. Bu bakımdan çalışmamızın temelini oluşturan yönetim kurulu üyelerinin ibrası hususu, doktora tezine çalışma konusu seçilerek; Prof. Dr. Güzin ÜÇIŞIK başkanlığındaki Prof. Dr. Merih Kemal OMAĞ, Prof. Dr. Mehmet BAHTİYAR, Doç. Dr. Lerzan YILMAZ ve Doç. Dr. Tekin MEMİŞten oluşan jüri önünde 23. 07. 2007 tarihinde savunulmuş ve başarılı bulunmuştur. Tez jürilerinin görüş ve eleştirileri doğrultusunda yapılan bazı ufak tefek değişiklikler dışında, eserimizde, hazırlanan tez çalışması aynen korunmuştur. Çalışmamızda, anonim ortaklığın niteliğinden doğan bir takım istisnai hususlar dışında, yönetim kurulu üyelerinin ibrasının da genel hükümler çerçevesinde gerçekleşen ibrayla aynı nitelikte olduğu görüşü savunularak farklı bir yol benimsenmiş ve buna paralel olarak konu Borçlar Hukukunun genel hükümleri temelinde incelenmiştir. Yine çalışmamızın inceleme planının oluşturulmasında temel teşkil eden hocam Prof. Dr. Erdoğan MOROĞLUnun Anonim Ortaklıkta Yönetim ve Denetim Kurulu Üyelerinin İbralarının Zamanı, Kapsamı ve Geri Alınması adlı makalesi bir tarafa bırakılırsa; çalışmamız, açık ve örtülü ibra ayrımının yapıldığı ve bu ayırama dayalı olarak yönetim kurulu üyelerinin ibrasının gerçekleşme şartları, kapsamı ve hükümsüzlüğünün ayrı ayrı ele alındığı ilk çalışma olma özelliği taşımaktadır. Çalışmamızda ayrıca Ticaret Kanunu Tasarısı da dikkate alınmıştır