Türk Anayasa Hukuku Mevzuatı
ISBN 9786055336073
Yayınevi Adalet Yayınevi
Yazarlar Komisyon (author)
Kitap Tanıtımı -1982, 1961, 1924, 1921, 1876 Anayasaları -TBMM İçtüzüğü -Siyasi Parti, Seçim ve Halkoylamasına Dair Kanunlar -Anayasa Mahkemesi ve HSYK Kanunları -Dilekçe Hakkı ve Bilgi Edinme Hakkına Dair Kanunlar -Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Protokolleri -İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi -BM Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ve BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi. Anayasa Hukukçuları Derneği olarak kuruluşumuzdan kısa bir süre sonra ilk yapmamız gereken çalışmanın anayasa hukukumuzla ilgili mevzuat çalışması olduğuna karar verdik. Amacımız Türk Anayasa Hukukuyla ilgili hukuksal metinleri bir araya getirerek ilgililere ve öğrencilerimize bir hizmette bulunmaktır. Anayasa hukukunun bilgi kaynakları Türk anayasa kurallarının bulunacağı yerleri ve belgeleri ifade eder. Anayasa hukukunun bilgi kaynakları arasında mevzuat, yargı kararları ve bilimsel eserler yer alır. Kuşkusuz anayasa hukukunun bilgi kaynakları arasında en önemli yeri anayasalar oluşturur. Anayasal bir sorunla karşılaşıldığında ilk yapılması gereken şey, o konuda bir anayasa kuralının olup olmadığını kontrol etmektir. Bu nedenle de anayasa hukukuyla ilgili bir mevzuat çalışmasında ilk yapılması gereken, yürürlükte olan anayasaya yer vermektir. Bu nedenle ilk olarak 1982 Anayasası geçirdiği değişikliklerle birlikte bu çalışmaya konmuştur. Biz bu çalışmada 1982 Anayasası'nın yanında 1876, 1921, 1924 ve 1961 anayasalarına da yer verdik. Bunun nedeni, anayasa hukuku derslerinde bu anayasalara sık sık atıfta bulunulmasıdır. Daha sonra yapacağımız çalışmayla Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki tüm anayasal belgeleri de Türkçeleştirilmiş metinleri ile birlikte yayımlamayı düşünüyoruz. Anayasal sorunların çözümü sadece anayasa metnine bakarak gerçekleştirilemez. Anayasaların yanında çeşitli pozitif hukuk metinlerine de başvurmak gerekebilir. Bu tür pozitif hukuk metinlerinin hepsine birden hukukta -mevzuat- adı verilmektedir. Anayasa Hukukumuzla ilgili bu mevzuat çalışmamızda öncelikle, Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Eki Protokolleri, Birleşmiş Milletler Siyasal ve Medeni Haklar Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Sözleşmeler başta olmak üzere Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun, Anayasa Mahkemesinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu, Siyasi Partiler Kanunu, Milletvekili Seçimi Kanunu ve TBMM İçtüzüğü yer almaktadır. Kuşkusuz anayasa hukukumuzla ilgili kanunlar bunlardan ibaret değildir. Bu çalışmaya başka kanunlar da katılabilirdi. Ancak böyle bir durumda yaptığımız bu çalışma hantallaşacaktı ve belki de kullanılamaz bir duruma gelecekti. Bu nedenle ister istemez anayasa hukukuyla ilgili kanunların bazılarını bu çalışmanın dışında bıraktık. Şunu da belirtmek gerekir ki anayasa hukuku sadece anayasa hukukuyla ilgili metinlerin incelenmesiyle anlaşılamaz. Bunun yanından Anayasa Mahkemesinin kararları da bize yol gösterecektir. Bir anayasal mesele hakkında Anayasa'da kural olsa dahi Anayasa Mahkemesi'nin bu kuralı nasıl yorumladığını da bilmek gerekir. Ayrıca anayasa hukuku alanında yazılmış bilimsel eserlere de mutlaka bakılmalıdır. 1961 Anayasası gibi olağanüstü koşullarda ve anti-demokratik yöntemlerle hazırlanmış olan ve içeriği itibariyle otoriter, vesayetçi ve devletçi bir anlayışı yansıtan 1982 Anayasası 17 kez değişikliğe uğramış bir anayasadır. Bu değişikliklerle demokratikleşme ve sivilleşme yönünde önemli adımlar atılmıştır. Ancak 1982 Anayasası'nın otoriter ve vesayetçi hükümlerinin bütününün tasfiye edildiği söylenemez. Bu nedenle 1982 Anayasası'nın yapıldığı günden itibaren çeşitli siyasal partiler ve sivil toplum kuruluşları yeni bir anayasa gereksinimini dillendirmişlerdir. Ancak bu uğraşlar henüz bir sonuca ulaşmamıştır. Umarız ki kısa bir süre sonra otoriter, devletçi ve vesayetçi olmayan, özgürlükçü ve demokratik bir anayasa sahip olalım.