Kitap Tanıtımı |
Yazarlar: Mehmet ÖZCAN, Fatma Y. ELMAS, Mustafa KUTLAY, Ceren MUTUŞ
Bundan Sonrası: Senaryo Analizleriyle Türkiye-AB İlişkileri isimli kitap, çoğunlukla konjonktürel gelişmeler ve iç siyasi çalkantılar sonucunda durma noktasına gelen Türkiye-AB ilişkilerinin daha sağlıklı bir zemine oturması, konuya ilişkin tartışmaların zaman ufkunun genişletilmesi ve daha kapsamlı bir çerçevede tartışmaların sürdürülmesine ilişkin katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. 1959 yılı yazında başlayan Türkiyenin AET/AB macerası, aradan geçen 50 yıla ve bu süreç içindeki sürekli iniş ve çıkışlara rağmen henüz Türkiyenin temel hedefi olan tam üyelikle sonuçlanmamıştır. Zaman içinde bazen kırılma ve kopma noktasına da gelen ilişkiler, farklı akademik disiplinlerin ilgi odağı olmuştur. Hukuktan siyasete, ekonomiden güvenliğe kadar birçok farklı disiplin, Türkiye-AB ilişkilerini kendi bakış açıları ve disiplinleri içinde ele alan eserler ortaya koymuştur.
Türkiye-AB ilişkilerinin çok boyutlu girift yapısının göz önünde bulundurulduğu ve Türkiye perspektifinden gelişmelerin değerlendirildiği ilk kısımda 19992005 yılları arasında oldukça ivme kazanan ilişkilerin nasıl olup da 2005 sonrası süreçte ilk önce yavaşladığı, daha sonra da durma noktasına geldiği sorusuna cevap aranmıştır. Bu kapsamda, Türkiye-AB ilişkilerinin temelini oluşturan hukuki boyut son dönem gelişmelerinin ışığında değerlendirilmiştir. Ayrıca, özellikle 2006 ile birlikte uyuma sürecine giren siyasi ilişkiler yine Türkiye perspektifinden ancak AB ile ilişkili olduğu kapsamda ele alınmış, Avrupalılaşma sürecinde Türkiyedeki politik dönüşüme vurgu yapılmıştır. Ayrıca kitapta Türk dış politikasındaki aktivizmin Türkiye-AB ilişkilerine etkisi üzerinde de durulmuştur. Son olarak Türkiye-AB ilişkilerinin en fazla bütünleşmiş alanını oluşturan ekonomik boyut incelenmiştir. Bu sayede, dünyanın hâlihazırda içinde bulunduğu finansal kriz merkeze alınarak küresel krizin Türkiye-AB ilişkilerine olası etkileri incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde son on yıllık süreçte ABnin Türkiye ekonomisindeki dönüştürücü rolü de tartışılmıştır.
Türkiye-AB ilişkilerinin geleceğine dair gerçekleşmesi muhtemel senaryoların AB için ne anlama gelebileceğini sembolik, ekonomik ve stratejik açıdan tartışan ikinci kısımda ise Bundan Sonrasına ilişkin kavramsal bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Bu sayede, Türkiye-AB ilişkilerinin geleceğinin daha geniş perspektiften, somut önermelerle ve çok boyutlu bir düzlemde analiz edilmesi amaçlanmıştır. İlişkilerin olumlu bir mecraya evrileceğini varsayan Yeni Başlangıçlar senaryosu, ilişkilerin tamamen kesilebileceği ihtimalini dikkate alan Kopuş senaryosu ve mevcut durumun sürmesi ihtimalini inceleyen Halin Devamı senaryosu olmak üzere üç başlıkta geleceğe yönelik analiz geliştirilmiştir. Kitapta, gerçekçi bir perspektiften en muhtemel senaryo olarak değerlendirilen Halin Devamı senaryosunun doğası gereği orta vadede ya Yeni Başlangıçlara ya da Kopuşa evrileceği sonucuna varılmıştır.
Son olarak, senaryo analizleri kapsamında kitapta şu temel nokta vurgulanmak istenmiştir: Türkiye-AB ilişkileri, bir ülkenin bir Birliğe üyeliğinden çok daha fazla sembolik, ekonomik ve stratejik sonuçlar doğurabilecek bir süreçtir. Dolayısıyla, bu süreç sadece Türkiyenin dönüşümü açısından değil, ABnin 21. yüzyılda kendisini nasıl konumlandıracağı ve nasıl bir gelecek tasavvur ettiği ile de yakından alakalıdır. Bu kapsamda, konuya ilişkin her tartışmanın yukarıdaki noktayı dikkate alması, ilişkilerin doğasını ve olası sonuçlarını daha iyi kavrayabilmek açısından önem arz etmektedir. |