Kitap Tanıtımı |
Bu sözlük, Türkçe sözlükçülük alanında yapılan çalışmalardan birçok hususta farklı olup, hazırlanmasında uygulanan yöntem, prensip ve kriterler bakımından bir ilk deneme oluşturmaktadır.
Türkçenin Ters Sıklık Sözlüğü şu iki bölümden oluşmaktadır: Giriş ve Sözlük.
Giriş bölümünün başında ters sözlüklerin tarihçesi, bunların özellikleri hakkında kısa bilgiler verilmekte ve Türk dilinin fonetik, morfolojik yapısına ilişkin istatistik araştırmalar bulunmaktadır. Elde edilen veriler türlü tablolarda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.
Sözlük bölümü üç farklı dizinden oluşmaktadır: Ters Alfabetik Dizin, Sıklık Dizini ve Alfabetik Dizin.Ters Alfabetik Dizin veya Ters Sözlük (Kelime Biçimlerinin Son Harflerine Göre Sıralanışı). Türk dili bitişken bir dil olduğundan kelimenin kök morfemine türlü yapım ve çekim ekleri eklenmektedir. Kelime biçimlerinin son harflerine göre dizilişi kök morfeme eklenmiş her türlü eklerin sırasıyla bir arada bulunmasını sağlamaktadır. Bunların sıklıkları hakkında da sayısal olarak bilgi verilmektedir. Sıklık Dizini veya Sıklık Sözlüğü (Kelime Biçimlerinin Sık Kullanım Belirtilerine Göre Sıralanışı). Bu dizinde araştırılan metinlerdeki (Ters Alfabetik Dizindeki) kelime biçimleri sıklık belirtilerine göre çoktan-aza sıralanmış ve her birinin frekansı rakamlarla gösterilmiştir. Düz Sözlük veya Alfabetik Dizin (Baştaki Harflerine Göre Kelimelerin Yalın ve Çekimli Durumlarıyla Sıralanışı).
Uzun yıllar süren yorucu bir emeğin ürünü olan bu sözlük 500 000 kelime biçimi, yani araştırılan metinlerde rastlanan çekimli şekilleri üzerine kurulmuş ve söz hazinesinin XX. yüzyılın ikinci yarısında yayımlanmış sanat eserleri, dergi ve gazeteler, türlü bilim alanlarıyla ilgili ders kitapları oluşturmuştur. Herhangi bir seçki yapılmayarak her eserden yirmişer bin kelime biçimi fişlere yazılmış ve bunların altı ve altının üzerinde kullanılmış olanlar ters sıklık sözlüğüne alınmıştır.
Bir ilk deneme olan bu sözlüğün bazı boşlukları olabilir. Okurlarca yapılacak eleştiriler eserin yeni bir baskısında dikkate alınacak, her türlü önerilerle de gelecekte bu tür çalışmalar yapacak olan araştırmacılara yardımcı olunabilecektir. |