Hasan Bey-zade Tarihi Cilt: 1; Tahlil-Kaynak Tenkidi
ISBN 9789751610003
Yayınevi Türk Tarih Kurumu
Yazarlar Şevki Nezihi Aykut (author)
Kitap Tanıtımı HASAN BEY-ZÂDE AHMED PAŞA'NIN HAYATI * Hasan Bey-zâde Ahmed Paşa'nın ilk devirleri ve Divan-ı hümayun'a intisabı * Teslimatî vazifesiyle Eğri-seferi' ne iştiraki * Varat-seferi'ne iştiraki * Uyvar-seferi'ne katılması ve Baştezkireciliğe tayini * Kanije-seferi'ne iştiraki ve Reisülküttab Vekâletine getirilmesi * İstolni-Belgrad'ın geri alınmasına ve Peşte muhasarasına iştiraki * Baştezkireci olarak sipahi isyanındaki rolü * Baştezkirecilikten azli ve Sadaret Kaymakamı tezkireciliğinde bırakılması * Defter-i hakanî Emini Kaymakamlığı ve Defter Eminliği * Maliye hizmetine geçmesi ve Emval-i Sultanî Defterdarlığı * Anadolu Defterdarlığı * Tuna, Karaman, Halep Defterdarlıkları ve Kefe, Karaman Beylerbeyilikleri * Hasan Bey-zâde Ahmed Paşa' nın vefatı HASAN BEY-ZÂDE AHMED PAŞA'NIN ESERLERİ I- Târîh II- Usûlü'l-hikem fi-nizâmi'l-âlem III- Mecmua HASAN BEY-ZÂDE AHMED PAŞA'NIN TARİHÇİLİĞİ 1- Kaynaklarını nakillerinden ortaya çıkan hususlar 2- Kaynak seçerken dikkat ettiği hususlar 3- Tenkidî düşünceleri 4- Tasnifte dikkat ettiği hususlar 5- Tahkik fikri ile ilgili hususlar 6- Kendisinden sonraki müverrihlerin Hasan Bey -zâde ile ilgili kayıtları 7- Hasan Bey-zâde'nin kendi devri ile ilgili hatalı aktarmaları HASAN BEY- ZÂDE AHMED PAŞA'NIN ÜSLUBU 1- Seciler (Nesirde kafıyeler) 2- Manâyı kuvvetlendirmek için kullanılan müterâdif (eş anlamlı) kelimeler 3- Atasözleri 4- Deyimler ve mecâzî ifadeler 5- Benzetmeler HASAN BEY -ZÂDE TÂRÎHİ'NİN İKİNCİ BÖLÜMÜNÜN MUHTEVASI A- HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ'NİN TELİF SEBEBİ B- HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ'NİN TELİF MERHALELERİ HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ'NİN KAYNAKLARI I- Kemâl Paşa-zâde'nin "Tevârîh-i Âl-i Osmân"ı II- Matrakcı Nasûh'un "Süleymân-nâme"si III-Celâl-zâde Mustafa'nın `"Tabakâtü'I-memâlik ve derecâtü'l-mesâlik''i IV- Ramazân-zâde Mehmed Paşa' nın `"Târîh-i müntehabli´l- fehmi akreb"i V-Mehmed Mecdî'nin "Hadâ'ıku'ş-Şaka'ık" veyâ "Şakâ'ık Tercemesi'' VI- Hâce-zâde Mehmed Efendi'nin "İbtihâcü't Tevârîh"i HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ'NİN TESİRLERİ I- Nevî-zâde Atâî'nin "Şaka'ık Zeyli" veya "Hada'ıku'l-haka'ık fi tekmileti'ş-şaka'ık''ı II- Peçuylu İbrahim'in "Târîh"i III- Kâtib Çelebi'nin "Fezlekesi"si IV-Solak-zâde Mehmet Hemdemî'nin "Târîh"i V-Naîmâ'nın "Ravzatü'l-huseyn fî hulâsati ahbâri'l-hâfıkey¨i HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ NÜSHALARININ TAVSİFİ A Birinci telif nüshalar B- İkinci telif nüshaları C-Üçüncü telif nüshaları D- Dördüncü telif nüshaları E- Beşinci telif nüshası F- Son telif nüshaları METİN TESİSİNDE TAKİB EDİLEN YOL SONUÇ HASAN BEY-ZÂDE TÂRÎHİ MUKADDİME EI-Cildü's-sânî min Tevârîhi âli Osmân, -ebbeda'llâhu silsiletehum ilâ Yevmi'I-haşri ve'l-mîzân METİN 1- Tafsîl-i gazavat u vekayi` der-zamân-ı Sultân Süleymân Hân,-tegammedehu'llâhu bi'l-Gufrân- 2- Reften-i Şeh be-Belgırad ve muzaffer şudeneş 3- Azm-i Sultân be-feth-i hısn-ı Rodos 4-Sûr-ı tezevvüc-i Vezîr-i a`zam İbrâhîm Paşa 5- Gazâ'-i sâlis-i Sultân Süleymân be-tedbîr-ı Vezîr-i Âsaf-unvân 6- Tafsîl-i binâ'-i cisr ber-nehr-i Sava 7- Musahhar geşten-i ba`z-ı büldân be-ikdâm-i cenâb-ı Şeh Süleymân 8- Zikr-i tafsîl-i harb der-Varadin 9- Zikr-i feth-i İlok ve ba`z-ı kılâ` 10- Azm-i Düstûr be-tahrîb-i cüsûr 11- Der-beyân-ı ceng-i sahrâ-yı Mohac 12- Zikr-i tafsîl-i feth-i hısn-ı Budun 13-Azm-i Sultân be-cânib-i Peşte 14- Zikr-i ba`z-ı fütûh der-avdet 15- Ric`at-ı Sultân be-Dârü's-saltana 16-Gazâ-yı râbi`-i ân Şâh-ı devrân 17- Zikr-i katl-i Kabız-ı mülhid-hısâl 18- Der-hitân-ı hazret-i şehzâdegân 19- Cülûs-ı mevâlî der-ân-ı sûr-ı âlî 20- Zikr-i ba`z-ı vekayi` ü ahvâl 21- Cihâd-ı hâmis-i Sultân Süleymân 22- Muhârebe-i hân-ı Tatar bâ-birâdereş İslâm Girây 23- Zikr-i tahlis-i kal`a-i Koron ez-dest-i Firenk ve maktûli-i Mîr Şeref be-ikdâm-ı Ulama Paşa 24- Gazâ-yı sâdis-i ân zıll-ı Yezdân 25- Cihâd-ı sâbi`-i Sultân Süleymân 26- Cihâd-ı sâmin-i Sultân-ı a`zam, Süleymân-ı zamân,Şâh-ı mükerrem 27- Cihâd-ı tâsi`-i ân Şâh-ı devrân be-Ostorgon zi-mülk-i ehl-i tuğyân 28- Cihâd-ı âşirest, ahvâl-i Elhâs 29-Musahhar geşten-i hısn-ı Tımışvar,yek ü deh ez-gazâyı Şâh-ı ebrâr 30- Cihâd-ı düvâzdeh bud-ı Nahcıvân 31- Sefer-i Üsküdar-ı celîlü'1-âsâr 32- Gazâ-yı âhıreş mi-şud-ı Sigetvar 33- Zikr-i ahlâk-ı hisân-ı ân Süleymân-ı zamân 34- Ebniye-i hayr-ı Süleymân-ahd 35- El-Vüzerâü'l-izâmu fi zamânı saltanatihi 36- El-Ulemâü'l-kirâmu fi zamânı hılâfetihi 3'7- El-Meşâyıhu fi eyyâmı hılâfetihi 38- Zikr-ı ahvâl-i Şehinşâh-ı halîm, fâtih-i Kıbrıs, cenâb-ı Şeh Selim 39- Firistâden-i Şâh-ı kişver-sitân be-teshîr-i Kıbrıs guzât-ı zamân 40- Zikr-i inhizâm-ı Donanma-yı hümâyûn ve şehîd geşten-i Kapudan Ali Paşa 41- Azm-i Sinân Paşa be-teshîr-i Yemen 42-Azm-i ân Vezîr-i memleket-güşâ be-feth-i Halku'l-vâd 43- Zikr-i ba`z-ı vekâyi` ü ahvâl 44- Tetimme-i vekâyi` der-zamân-ı Pâdişâh-ı mezbûr 45- Bakıyye-i vekâyi` ü ahvâl 46- Zikr-i hayrât ı hisân-ı ân Pâdişâh-ı cihân 47- İcmâlu ahvâli'l-vüzerâi'l-izâmi fı zamânihi 48- El-Ulemâü'l-izâmu fi zamânı saltanatihi 49- El-Meşâyıhü'l-kirâmu fi zamânihi 50- Cülüs-ı hazret-i Sultân Murâd Hân be-taht-ı vâlideş Sultân Selim Hân 51-Tafsîl-i sebeb-i zuhûr-ı sefer-i Şark-ı dalâlet-gark 52- Zikr-i feth-i kal`a-i Şîrvân ve Kars ve Tiflîs 53- Musahhar geşten-i Bâb-ı Hadîd-est 54- Zikr-i şehîd geşten-i Mehemmed Paşa ve vefât-ı Ahmed Paşa ve Mustafa Paşa ...