Kitap Tanıtımı |
Büyük Türkçe Sözlük, ilk defa 1981de yayınlandı. Hazırlayıcısı, işe yarar bir sözlük bulumamaktan şikâyetçiydi ve öncelikle kendi ihtiyacını gözeterek bir sözlük çalışmasına girişmek zorunda kalmıştı. Bu mecburiyetin eseri, 1981de okuyucu ile buluştu. Gördüğü ilgi, ihtiyacın yaygınlığı hakkında fikir veriyordu. Büyük Türkçe Sözlük, yayınlandığı zaman sözlük anlayışındaki farklı yaklaşımı ile kendini kabul ettirdi. Kelimeleri şu veya bu sebeple sözlük dışında bırakmayan, kullanılma ölçüsüne göre değerlendiren; tariflerde resmî-ideolojik tarafgirliklerden uzak duran tavrıyla bilhassa dikkati çekti.
Türkçeyi bugünlere getiren Yunus, Fuzuli, Baki, Nabi, Nefi, Galib, Karacaoğlan, Evliya Çelebi, Naima, Yahya Kemal, Mehmed Akif, Necip Fazılve daha nice üstadlara vefa olarak bu dil emanetini nesillere aktarma sorumluluğu ile bu işi heyecanla yürüttüğünü belirten Doğan, kelimeler ve dille oynayarak zihinlerimizi körleştiren, ufuklarımızı karartan, bizleri düşünemez ve zengin konuşamaz hale getirenlere karşı büyük bir dava ve sorumluluk olduğunu belirtir Sözlük çalışmalarının. Bu yönüyle, alanında büyük bir misyonu ifade etmektedir. Zira gerek resmi makamların zorlaması, gerek küçük bir aydın azınlığın, Arapça, Farsça kelimeleri tasfiye çabaları bizleri zihni, kültürel, edebi mirasımızdan koparmıştır.
Türkçe, Osmanlıca, Arapça, Farsça ve yabancı dillerden Türkçeye geçen kelimeler, kökleriyle, türevleriyle en mükemmel şekilde yer almıştır. Ayrıca deyimler de eklenmiştir. Hem atasözlerinden, hem şiirlerden, hem beyitlerden örneklemelerle, maddenin en güzel şekilde anlaşılmasına gayret edilmiştir.
Büyük Türkçe Sözlükün Türkiyede sözlük alanının tanziminde belirleyici rolü, şimdi daha iyi fark ediliyor. Son bir kaç yıl içinde, Cumhuriyet döneminin resmî/yarıresmî sözlüğü yenilendi, genişletildi ve böylece yayınlandı. Bu bile, 1945te ortaya konulan daraltılmış teklif/telkin sözlüğü anlayışının terk edilmek zorunda kalındığını göstermektedir. Artık az sayıda öztürkçe kelime ile yetinme veya övünme zihniyeti artık tarihe gömülmüştür.
Türkiyede çeşitli Türkçe Sözlükler yayınlanıyor olmakla beraber, farklılığı, orjinalliği, tarzı ve temsiliyetiyle Büyük Türkçe Sözlük, ilk yayınlandığı 1981 yılından beri, her bir baskısında kendini zenginleştirmek suretiyle, genişletilmiş, gözden geçirilmiş ve nihayet yüz bin maddeyi geçen kapasitesiyle yirmiyi aşkın baskı yapmıştır. Beraberinde oluşturulan CDsi de, kullanım rahatlığı açısından son derece pratiklik sağlıyor. |